Co to jest rotacja personelu?
Rotacja HR (zwana także płynnością HR lub po prostu rotacją pracowników) to proces przemieszczania się pracowników zarówno w obrębie jednej organizacji, jak i pomiędzy różnymi firmami. Wahania obejmują zwolnienia i odejścia dobrowolne oraz przemieszczanie się pracowników, np. pomiędzy stanowiskami.
Rodzaje rotacji personelu
Rotację pracowników można podzielić w następujący sposób:
- rotacja dobrowolna – podyktowana decyzją pracownika, który po prostu chce zmienić miejsce pracy,
- rotacja przymusowa (przymusowa) – obejmuje pracowników zwolnionych (dyscyplinarnie, za obopólną zgodą oraz pracowników, którym nie przedłużono umowy o pracę),
- pożądana rotacja – ma miejsce, gdy odchodzą pracownicy osiągający słabe wyniki,
- niepożądana rotacja – dotyczy odejścia efektywnych i wartościowych pracowników,
- nieunikniona fluktuacja – wynika z przejścia na emeryturę, urlopu macierzyńskiego lub chorobowego, dotyczy także śmierci pracownika,
- fluktuacja, której można uniknąć – sytuacja, w której możliwe jest zatrzymanie pracownika w firmie.
Ogólny wskaźnik fluktuacji
Z pewnością warto przyjrzeć się rotacji pracowników w firmie i można w tym celu posłużyć się wskaźnikami rotacji pracowników, jednak pamiętajmy, że bez głębszej analizy ten wynik to tylko liczba. Interpretując poziom rotacji personelu, należy wziąć pod uwagę także wielkość firmy. W przypadku firmy zatrudniającej 10 i 1000 pracowników nagłe odejście pracownika ma znacznie inny procent.
Roczną stopę wahań możemy obliczyć w następujący sposób:
Liczba wszystkich pracowników, którzy odeszli z firmy w ciągu roku/Średnia liczba wszystkich osób zatrudnionych w firmie w ciągu roku * 100%
Zwróć uwagę, że dolna liczba odnosi się do średniej liczby zatrudnionych osób, czyli jeśli na początku stycznia 2023 roku zatrudniałeś 150 osób, a na koniec grudnia 2023 roku będziesz mieć 180 pracowników, to średnia liczba będzie wynosić: (150+180 )/2=165 osób.
Zanim wniesiesz alarm o wysokiej rotacji pracowników, dokładnie przeanalizuj, co kryje się za rotacją pracowników. Może wynika to z nieuniknionych fluktuacji, a może chwilowa duża rotacja pracowników dotyczy sprzedawców, którzy nie byli zbyt skuteczni i i tak nie pracowali wydajnie?
Rotacja pracowników w działach sprzedaży
Krzysztof Cybulski w publikacji „Przyczyny i skutki dużej rotacji sprzedawców” stwierdza, że ogólna fluktuacja sprzedaży wynosi co najmniej 20%. Jeśli jednak zagłębisz się w te dane, zobaczysz ogromną dywersyfikację branży.
W sektorze ubezpieczeń wskaźnik rotacji pracowników zwykle nie sięga 15%, natomiast w sektorze detalicznym i hurtowym przekracza 40%.
Dużymi fluktuacjami charakteryzuje się także dział sprzedawców telefonicznych, czyli telemarketing, gdzie wskaźnik powyżej 50% nikogo nie dziwi, oraz grupa sprzedawców-merchandisingów (wskaźnik dochodzi do 80%).. Sytuacja pracowników działów finansowych jest jednak stabilna – wahania wynoszą jedynie 5%.
Jakie mogą być skutki dużej rotacji personelu?
Wysoka rotacja personelu nie jest zjawiskiem pożądanym w żadnej firmie. Każde odejście pracownika zakłóca pracę firmy, a przede wszystkim wiąże się z kosztami rekrutacji, a następnie przeszkolenia nowego kandydata.
Krzysztof Cybulski podaje, że wahania mogą kosztować od 25% do 200% rocznego wynagrodzenia pracownika w skali roku. Należą do nich koszty administracyjne (odprawy, obsługa dokumentów itp.), koszty szkoleń i nowych rekrutacji (koszty ogłoszeń, rozmów kwalifikacyjnych, utrzymania działu HR).
Rotacja pracowników oczywiście wpływa również na funkcjonowanie firmy. Nadmierna rotacja personelu może przyczynić się do braku płynności firmy, a co za tym idzie spadku sprzedaży, ze względu na brak w danym momencie wystarczającej liczby kompetentnej, przeszkolonej kadry.
Czy wahania zawsze są czymś złym?
Rezygnacja z pracy lub zwolnienie pracownika nie zawsze jest dla firmy zjawiskiem negatywnym, czasem wręcz przeciwnie. Pracownicy, którzy byli nieefektywni, nie realizowali planów sprzedażowych, a co za tym idzie obniżone morale zespołu, często odchodzą z firmy. Daje to szansę na zatrudnienie nowego, wartościowego pracownika.
Dodatkowo fluktuacja wpływa na konkurencyjność na rynku pracy, co jest zjawiskiem pozytywnym przede wszystkim dla samego pracownika, który ma szansę znaleźć pracę na danym stanowisku, np. z wyższym wynagrodzeniem.
Dlaczego pracownicy odchodzą?
Co ma bezpośredni wpływ na rotację pracowników, czyli dlaczego pracownicy faktycznie odchodzą z pracy?
Autorzy raportu TalentTrends Polska 2023 podają, że 94% wszystkich pracowników jest otwartych na poszukiwanie nowych wyzwań zawodowych, niezależnie od posiadanego doświadczenia. Ten druzgocący wynik pokazuje, że mamy wyraźnie do czynienia z rynkiem pracownika, a kultura długoterminowego zatrudnienia odeszła już w przeszłość.
Pojawienie się nowej możliwości zatrudnienia jest często katalizatorem zmian. Jeśli nowy pracodawca zaoferuje atrakcyjne wynagrodzenie, ciekawsze benefity lub projekty, pracownicy decydują się na zwolnienie. Ważnym aspektem dla pracowników jest także możliwość rozwoju zawodowego oraz realizowania ciekawych i pełnych wyzwań zadań.
W skrajnych przypadkach pracownicy doświadczający mobbingu lub wypalenia zawodowego odchodzą z pracy.
Błędy podczas rekrutacji i rotacja pracowników
Jeśli poziom rotacji pracowników w Twojej firmie jest zbyt duży, warto przyjrzeć się bliżej procesowi rekrutacji i selekcji kandydatów. Obecne czasy pokazują, że indywidualne predyspozycje i umiejętności są o wiele cenniejsze niż wieloletnie doświadczenie. Pilnym problemem działów HR zatrudniających pracowników do działów sprzedaży jest brak wystarczającej specjalizacji rekruterów w tej dziedzinie. Nie wiedzą, jak w praktyce wygląda proces sprzedaży, jaki typ sprzedawcy jest najodpowiedniejszy dla firmy i jakie kluczowe kompetencje powinna posiadać taka osoba, aby realizować założone plany sprzedażowe. Jeżeli i Ty zauważyłeś ten problem w swojej firmie, zwróć uwagę na serwis „Bezpieczny przedsiębiorca”w którym eksperci z ponad 10-letnim doświadczeniem w rekrutacjach sprzedażowych wybiorą idealnego kandydata. Usługa obejmuje przegląd i weryfikację CV, rozmowy rekrutacyjne, ocenę kompetencji i podsumowanie w formie raportu, a także rozmowy ze specjalistą z pracahandlowiec.pl.
Zatrudnianie niekompetentnych pracowników naraża firmę na dodatkowe koszty związane z tym, że sprzedawcy nie generują zysku, co ostatecznie prowadzi do konieczności przeprowadzenia dalszej rekrutacji lub przeznaczenia znacznych środków na szkolenia. Nie ryzykuj! Wybierz usługę „Bezpieczny przedsiębiorca”.
Jak zatrzymać pracowników w firmie, czyli jak przeciwdziałać dużej rotacji personelu?
Jako pracodawca musisz zdać sobie sprawę, że pracownicy to jeden z najcenniejszych zasobów w Twojej firmie, do którego jednocześnie trudno jest dotrzeć. Zastanów się, jak trudnym zadaniem stojącym przed Tobą lub menadżerami (w zależności od wielkości Twojej firmy) jest zatrzymanie pracowników. Szczególnym wyzwaniem jest zatrzymanie w firmie najcenniejszych sprzedawców, którzy generują najwyższe przychody.
Ponadto warto podkreślić, że znacznie lepiej finansowo jest utrzymać w firmie obecnego pracownika, np. dając mu podwyżkę, niż szukać nowego kandydata.
Co należy zrobić, aby zatrzymać pracowników w dotychczasowym miejscu pracy?
Najpierw trzeba poznać powody, dla których pracownicy odchodzą z firmy, a następnie zaplanować odpowiednie działania naprawcze. Jeśli Twój dział liczy kilkadziesiąt lub kilkaset osób, możesz skorzystać z rozwiązań dedykowanych do tego celu. To aplikacje sprawdzające puls, które pomogą Ci szybko zebrać odpowiednie informacje od pracowników. Sprawdź aplikację zespół harmonii i zacznij dbać o satysfakcję swoich sprzedawców już dziś!
Jeśli Twój dział liczy kilka osób, warto szczerze porozmawiać z pracownikami. Najczęstsze rozwiązania wpływające na satysfakcję pracowników to:
- jasna ścieżka awansu – Twoi pracownicy powinni jasno wiedzieć, kiedy mogą spodziewać się zmiany na wyższe stanowisko i jakie umiejętności muszą nabyć, aby tak się stało,
- atrakcyjne wynagrodzenie – godziwe wynagrodzenie jest podstawą utrzymania pracownika w firmie,
- liczba obowiązków dostosowana do czasu pracy – minęła nadmierna kultura pracy, teraz pracownicy cenią równowagę między życiem zawodowym i prywatnym,
- benefity – dodatkowe benefity stają się standardem w firmach sprzedażowych. Zapoznaj się z artykułem pt Jakie benefity można zaoferować pracownikom sprzedaży?
- atmosfera – większość z nas spędza w pracy 8 godzin, czyli aż 1/3 dnia. Pamiętaj, że duża grupa pracowników ceni sobie miłą, spokojną atmosferę nawet bardziej niż pieniądze.
Streszczenie
Wielu pracodawców boryka się z nadmierną rotacją personelu, a ciągłe poszukiwanie nowych pracowników jest zarówno trudne, kosztowne, jak i uciążliwe. Jeżeli chcesz poprawić swoją sytuację i zapobiec dalszym odejściom z firmy, przyjrzyj się procesom zachodzącym w Twojej firmie, zaczynając od sposobów rekrutacji i selekcji kandydatów. Pamiętaj także o docenianiu pracowników – stwórz przejrzystą ścieżkę awansu, oferuj benefity i dbaj o atmosferę.
—
Jesteś pracodawcą i szukasz perełek sprzedażowych?
- Jak obniżyć koszty rekrutacji pracowników do działu sprzedaży/handlu.
- Co zrobić, aby otrzymać skuteczne CV.
- Jak napisać ogłoszenie o pracę, które wzbudzi podziw i zainteresowanie kandydatów.
- Jak ocenić, czy wybrany kandydat zrealizuje plan sprzedażowy.
- Jak badać kompetencje pracowników działu sprzedaży i planować ich rozwój.